Debian Là gì? Full Kiến Thức Về Hệ Điều Hành Debain Từ A-Z

Debian là một hệ điều hành quen thuộc trong lĩnh vực công nghệ, đặc biệt là với cộng đồng người dùng Linux. Mặc dù Debian khá nổi tiếng nhưng không phải ai cũng hiểu rõ hệ điều hành Debian là gì, tổng quan về hệ điều hành này cũng như lý do tại sao nên chọn hệ điều hành Debian. Đồng thời, so sánh sự khác nhau giữa Debian và Ubuntu. Bài viết dưới đây, thuevpsgiare.vn sẽ giải đáp mọi thắc mắc trên, mời bạn đọc cùng theo dõi nhé!

Tổng quan về hệ điều hành Debian

Hệ điều hành Debian là gì?

Debian là một hệ điều hành máy tính phổ biến và có sẵn, sử dụng Linux kernel và các thành phần chương trình khác thu được từ dự án GNU. Debian có thể được tải xuống qua Internet hoặc trên CD với một khoản phí nhỏ. Là phần mềm nguồn mở, Debian được phát triển bởi sự đóng góp của hơn 500 lập trình viên trong Dự án Debian. Các bản phát hành mới luôn được tung ra thường xuyên. Ongoing service luôn có sẵn thông qua subscription và mailing list.

Hệ điều hành Debian là gì?

Debian ra đời vào năm nào?

Dự án Debian được bắt đầu từ những năm đầu của thập kỷ 1990, khi một nhóm nhà phát triển phần mềm quyết định tạo ra một bản phân phối Linux mã nguồn mở và hoàn toàn miễn phí.

Vào ngày 16 tháng 8 năm 1993, dự án được Ian Murdock – một kỹ sư phần mềm người Mỹ phát hành. Phiên bản Debian 0.01 được phát hành vào ngày 15 tháng 9 năm 1993 và bản phát hành stable (ổn định) đầu tiên được phát hành vào ngày 17 tháng 6 năm 1996. Đi kèm với phiên bản này là hơn 5000 gói phần mềm. Trong quá trình phát triển, Debian dần dần trở nên phổ biến, thu hút được sự quan tâm của một cộng đồng người dùng và nhà phát triển rộng lớn.

Dự án Debian được bắt đầu từ những năm đầu của thập kỷ 1990

Những phiên bản Debian tiếp theo được đặt tên theo tên các nhân vật trong bộ truyện hoạt hình “Toy Story” của Pixar. Mỗi phiên bản Debian đều mang đến những cải tiến và tính năng mới.

Với triết lý mã nguồn mở và sự cống hiến từ hàng nghìn nhà phát triển từ khắp nơi trên thế giới, Debian không ngừng phát triển và đạt được những thành tựu vượt bậc. Đây là một trong những hệ điều hành Linux phổ biến nhất và được sử dụng rộng rãi trên các máy tính cá nhân, máy chủ và hệ thống nhúng.

Đến nay, Debian tiếp tục là một hệ điều hành mã nguồn mở đáng tin cậy và ổn định. Thành công của Debian là một minh chứng cho sức mạnh của sự cộng tác cũng như niềm đam mê của những người yêu thích công nghệ và phần mềm mã nguồn mở.

Đặc điểm của Debian

Hiện tại có rất nhiều hệ điều hành Linux được xây dựng dựa trên Debian GNU/Linux như: Ubuntu, Linux Mint, Knoppix, MEPIS, DreamLinux, Damn Small Linux.

Debian nổi tiếng với hệ thống quản lý gói (cụ thể là APT, công cụ quản lý gói cao cấp, Advanced Packaging Tool), chính sách nghiêm ngặt đối với chất lượng các gói và bản phát hành, cũng như tiến trình phát triển và kiểm tra mở. Cách thức làm việc này đã giúp cho việc nâng cấp giữa các bản phát hành và việc cài đặt hay gỡ bỏ các gói phần mềm được dễ dàng hơn.

Các phiên bản nổi bật của Debian

• Debian 1.1 “Buzz” (Ngày phát hành: 17/6/1996): Đây là phiên bản Debian đầu tiên được phát hành chính thức. Phiên bản “Buzz” đi kèm với hơn 5.000 gói phần mềm và đã đặt nền móng cho sự phát triển của Debian sau này.
• Debian 2.0 “Hamm” (Ngày phát hành: 24/7/1998): Phiên bản “Hamm” đã điều chỉnh cấu trúc gói và cải thiện hệ thống quản lý gói của Debian, đồng thời giới thiệu nhiều tính năng mới hấp dẫn.
• Debian 3.0 “Woody” (Ngày phát hành: 19/7/2002): “Woody” là phiên bản đầu tiên sử dụng hệ thống quản lý gói “APT” hiện đại và một số gói phần mềm quan trọng khác như GNOME và KDE.
• Debian 4.0 “Etch” (Ngày phát hành: 8/4/2007): Phiên bản “Etch” đem lại sự ổn định và hiệu suất tốt hơn, cùng với sự hỗ trợ cho nhiều kiến trúc phần cứng mới.
• Debian 5.0 “Lenny” (Ngày phát hành: 14/2/2009): “Lenny” là phiên bản có nhiều cải tiến về bảo mật, hiệu suất và khả năng tương thích.
• Debian 6.0 “Squeeze” (Ngày phát hành: 6/2/2011): “Squeeze” tập trung vào cải thiện quy trình cài đặt và cung cấp môi trường phát triển phần mềm hoàn thiện hơn.
• Debian 7.0 “Wheezy” (Ngày phát hành: 4/5/2013): “Wheezy” đem đến nhiều tính năng mới và cải thiện, bao gồm hỗ trợ UEFI, tăng cường bảo mật và môi trường đồ họa GNOME 3.
• Debian 8.0 “Jessie” (Ngày phát hành: 25/4/2015): Phiên bản này tập trung vào tích hợp các công nghệ mới và cung cấp hỗ trợ tốt cho các hệ thống nhúng.
• Debian 9.0 “Stretch” (Ngày phát hành: 17/6/2017): “Stretch” đem lại cải tiến vượt bậc về hiệu suất, bảo mật và tính năng.
• Debian 10.0 “Buster” (Ngày phát hành: 6/7/2019): “Buster” đem đến nhiều cải tiến về quản lý gói, hỗ trợ Secure Boot và tích hợp các công nghệ mới.
• Debian 11.0 “Bullseye” (Ngày phát hành: 4/8/2021): Debian 11.0 “Bullseye” đem đến nhiều cải tiến về giao diện, bảo mật và một số tính năng mới nhằm cung cấp trải nghiệm sử dụng tốt hơn cho người dùng.
• Debian 12.0 “Bookworm” (Ngày phát hành: 10/6/2023): Đây là bản phân phối “stable” hiện tại của Debian hứa hẹn sẽ mang đến nhiều tính năng hữu ích hơn nữa cho người dùng.

Debian 12.0 “Bookworm”

Các công nghệ đặc biệt của hệ điều hành Debian

Hệ thống quản lý gói APT (Advanced Package Tool)

APT là một công cụ quản lý gói mạnh mẽ trong Debian, cho phép người dùng dễ dàng cài đặt, cập nhật và gỡ bỏ các phần mềm trên hệ thống. Công cụ này có thể tự động đảm bảo tính tương thích giữa các gói phần mềm.

Multi-arch Support

Debian hỗ trợ tính năng Multi-arch, cho phép cài đặt và chạy các gói phần mềm từ nhiều kiến trúc phần cứng khác nhau trên cùng một hệ thống. Điều này giúp cho việc cài đặt Debian trên các máy tính với kiến trúc khác nhau trở nên linh hoạt và thuận tiện.

Debian Policy Manual

Đây là một tài liệu quan trọng có chức năng định nghĩa các quy tắc và hướng dẫn về việc đóng gói phần mềm trong Debian. Debian Policy Manual đảm bảo sự đồng nhất và chất lượng trong việc đóng gói phần mềm và đảm bảo tính ổn định của hệ thống.

Debconf

Debconf là một công cụ quản lý cấu hình, cho phép người dùng tùy chỉnh các thiết lập của phần mềm trong quá trình cài đặt và cập nhật.

Security Updates

Debian có một quy trình bảo mật chặt chẽ, đảm bảo rằng các lỗ hổng bảo mật được cập nhật và vá liền mạch. Hệ điều hành này cung cấp các bản cập nhật bảo mật thường xuyên, giúp bảo vệ hệ thống của người dùng khỏi các mối đe dọa trên Internet.

Debian Pure Blends

Đây là một dự án đặc biệt trong Debian nhằm cung cấp các biến thể của hệ điều hành dành cho các lĩnh vực cụ thể như giáo dục, phát triển web, thiết kế đồ họa,… Các biến thể này có sẵn các phần mềm và cấu hình phù hợp cho từng mục đích sử dụng.

Debian Package Tracker

Đây là công nghệ giúp theo dõi và quản lý gói phần mềm trong hệ thống Debian. Package Tracker cung cấp thông tin chi tiết về các gói phần mềm, bao gồm trạng thái, phiên bản, người đóng góp và các vấn đề liên quan khác.

Live CD/USB

Debian cung cấp phiên bản Live CD/USB, cho phép người dùng khởi động và trải nghiệm Debian mà không cần cài đặt trực tiếp vào ổ cứng. Điều này giúp người dùng kiểm tra và sử dụng Debian trên nhiều máy tính mà không làm thay đổi hệ thống hiện tại.

Live CD/USB

Ưu & nhược điểm của hệ điều hành Debian

1. Ưu điểm

Tính ổn định và đáng tin cậy

Debian nổi tiếng với tính ổn định cao và khả năng hoạt động đáng tin cậy. Các phiên bản Debian được kiểm tra kỹ lưỡng trước khi phát hành, giúp đảm bảo rằng hệ thống hoạt động ổn định và ít gặp sự cố.

Cộng đồng mạnh mẽ

Debian được hỗ trợ bởi một cộng đồng nhà phát triển đông đảo trên toàn thế giới. Điều này giúp hệ điều hành nhận được sự đóng góp và hỗ trợ rộng rãi từ cộng đồng, đồng thời giữ cho hệ điều hành phát triển liên tục và cập nhật.

Hỗ trợ mã nguồn mở

Debian hoàn toàn miễn phí và mã nguồn mở, cho phép người dùng tự do sử dụng, phân phối và sửa đổi hệ thống theo ý muốn. Điều này thu hút sự ủng hộ từ những người yêu thích triết lý mã nguồn mở.

Hỗ trợ đa nền tảng

Debian hỗ trợ nhiều kiến trúc phần cứng khác nhau, cho phép cài đặt và chạy hệ điều hành trên nhiều loại máy tính, từ máy tính cá nhân thông thường đến máy chủ và các hệ thống nhúng.

Quyết định độc lập

Debian giữ quyết định độc lập trong việc phát triển và quản lý hệ thống, không phụ thuộc vào các công ty lớn. Điều này giúp duy trì tính chất phi lợi nhuận và tự do trong các quyết định của Debian.

Đa dạng ứng dụng và công cụ

Debian đi kèm với hàng ngàn gói phần mềm miễn phí, cho phép người dùng cài đặt ứng dụng và công cụ các mục đích sử dụng khác nhau.

Ưu & nhược điểm của hệ điều hành Debian

2. Nhược điểm

• Do tiến hành kiểm tra kỹ lưỡng và chú trọng tính ổn định, các phiên bản Debian thường bị trì hoãn thời gian phát hành.
• So với một số hệ điều hành khác, Debian có số lượng gói phần mềm hạn chế hơn do việc kiểm tra và chọn lọc cẩn thận để đảm bảo tính ổn định.
• Mặc dù Debian hỗ trợ nhiều kiến trúc phần cứng nhưng có thể gặp khó khăn với một số phần cứng mới nhất hoặc hiếm gặp.
• Với các tính năng và công cụ tiên tiến, Debian có thể khó sử dụng đối với người mới bắt đầu trong việc sử dụng hệ điều hành Linux.
• Hỗ trợ dành cho doanh nghiệp có thể không phong phú như một số hệ điều hành thương mại. Điều này có thể làm cho việc triển khai Debian trong môi trường doanh nghiệp bị hạn chế.

Hệ điều hành Debian thường được sử dụng trong ngành nào?

Lập trình

Debian được ưa chuộng trong cộng đồng phát triển phần mềm mã nguồn mở và dùng rộng rãi để làm việc với các ngôn ngữ lập trình như Python, Java, C++ và nhiều công cụ lập trình khác.

Debian được ưa chuộng trong cộng đồng phát triển phần mềm mã nguồn mở

Máy chủ (Server)

Debian là lựa chọn phổ biến cho việc cài đặt các máy chủ web, máy chủ ứng dụng, máy chủ cơ sở dữ liệu, máy chủ file,… do tính ổn định, bảo mật và hiệu suất cao.

Máy tính cá nhân

Debian cũng được sử dụng trên máy tính cá nhân và máy tính xách tay, cung cấp các ứng dụng văn phòng, trình duyệt web và các ứng dụng giải trí.

Môi trường đám mây (Cloud)

Môi trường đám mây (Cloud)

Debian là một lựa chọn phổ biến cho việc triển khai các máy ảo và các dịch vụ đám mây như OpenStack, Docker, Kubernetes và các dịch vụ đám mây công cộng.

Hệ thống nhúng

Debian cũng được sử dụng trong các thiết bị nhúng, các hệ thống điều khiển tự động, viễn thông và các thiết bị IoT (Internet of Things).

An ninh

Debian được ưa chuộng trong cộng đồng an ninh mạng do tính ổn định và khả năng tùy chỉnh cao.

Nghiên cứu khoa học

Debian cung cấp nhiều công cụ và thư viện phục vụ cho nghiên cứu khoa học, tính toán số và phân tích dữ liệu.

Tại sao nên chọn hệ điều hành Debian?

1. Debian ổn định và đáng tin cậy

Mọi người có những kỳ vọng khác nhau khi sử dụng desktop Linux. Một số người muốn có phiên bản phần mềm mới nhất càng sớm càng tốt, ngay cả khi điều đó đồng nghĩa với nguy cơ gặp sự cố hoặc lỗi cao hơn. Những người khác lại chỉ muốn PC của mình hoạt động và đáng tin cậy.

Debian nổi tiếng về sự ổn định của nó. Bản phân phối ổn định này có xu hướng cung cấp các phiên bản phần mềm cũ hơn, vì vậy bạn có thể thấy mình đang chạy code xuất hiện vài năm trước. Nhưng điều đó có nghĩa là bạn sử dụng phần mềm đã được thử nghiệm trong thời gian dài và có ít lỗi hơn.

2. Bạn có thể sử dụng mỗi phiên bản trong thời gian dài

Debian không có lịch phát hành thường xuyên. Các phiên bản mới xuất hiện khi chúng sẵn sàng, có xu hướng khoảng 2 đến 3 năm một lần. Điều này nghe có vẻ tiêu cực, nhưng bất cứ khi nào bạn nâng cấp từ một phiên bản hệ điều hành này sang phiên bản khác, bạn sẽ có nguy cơ bị lỗi phần mềm, bất kể bạn sử dụng Linux, Windows hay macOS.

Bạn cũng phải đối phó với thời gian chết cần thiết để máy tính tải xuống và nâng cấp tất cả các bit cần thiết. Với ít bản phát hành hơn, bạn có thể sử dụng Debian trong một khoảng thời gian dài.

3. Debian lý tưởng cho máy chủ

Với phần mềm ổn định và chu kỳ phát hành dài, Debian là một trong nhiều bản phân phối Linux tuyệt vời có thể sử dụng cho máy chủ. Bạn không cần phải tìm kiếm một phiên bản Debian riêng. Chỉ cần không cài đặt môi trường desktop trong khi vẫn lấy các công cụ liên quan đến máy chủ. Nếu bạn kết hợp Debian với Nextcloud hoặc OpenMediaVault, bạn có cho mình một sự thay thế đám mây tiện dụng.

4. Tùy chọn phát hành có sẵn

Phần mềm ổn định, được kiểm chứng theo thời gian là những điều tuyệt vời, nhưng nhiều người dùng lại muốn các phiên bản phần mềm mới nhất trên PC. Khi các ứng dụng và giao diện đạt được các tính năng mới, việc chờ đợi vài năm để chúng đến với Debian sẽ khiến nhiều người không đủ kiên nhẫn chờ đợi.

May mắn thay, có nhiều phiên bản Debian để chọn. Mặc dù Debian Stable đã lỗi thời nhiều năm nhưng nó không phải là phiên bản duy nhất có sẵn. Nếu chọn Debian Testing, Unstable hoặc Experimental, bạn có thể chọn sự cân bằng giữa tính ổn định và việc có các tính năng mới nhất.

Với Debian Unstable hoặc Experimental, thay vì chờ phiên bản Debian mới ra mắt, bạn có thể sử dụng một phiên bản liên tục nhận được các bản cập nhật cho nhiều ứng dụng và thành phần có sẵn. Điều đó làm cho Debian trở thành một bản phân phối dễ cài đặt hơn so với các giải pháp thay thế như Arch Linux.

5. Debian hỗ trợ nhiều kiến ​​trúc PC

Debian hỗ trợ nhiều kiến ​​trúc PC

Khi bạn lần đầu tiên chuyển sang Linux, câu hỏi quan trọng nhất là liệu bạn có thể cài đặt bản phân phối hay không.

Ví dụ: Nếu bạn có máy Mac với bộ xử lý PowerPC chứ không phải Intel, các tùy chọn bị hạn chế hơn. Ngay cả với phần cứng của Intel, nếu bạn có máy 32-bit cũ hơn, nhiều bản phân phối Linux sẽ không còn hoạt động.

Debian cung cấp trình cài đặt cho một loạt các kiến ​​trúc. Bạn có thể chạy Debian trên máy tính Intel 32 và 64-bit. Hỗ trợ cũng có sẵn cho các máy PowerPC 64-bit. Nếu bạn muốn chạy Linux trên ARM hoặc MIPS, Debian cũng có thể làm được.

6. Debian là bản phân phối dựa vào cộng đồng lớn nhất

Nhiều người bị cuốn hút vào Linux vì văn hóa phần mềm miễn phí. Hệ điều hành GNU đã chỉ ra rằng code có thể được phát triển, chia sẻ và duy trì mà không có động cơ lợi nhuận thúc đẩy. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là các công ty không trở thành một phần của phương trình. Nhiều bản phân phối phổ biến nhất (Ubuntu, Fedora, openSUSE, elementary OS) có một công ty chỉ đạo dự án.

Debian thì khác. Debian là một bản phân phối dựa trên cộng đồng lớn. Không có một công ty nào thúc đẩy việc tạo Debian, duy trì cơ sở hạ tầng của nó hoặc điều khiển hướng đi của dự án. Nếu bạn tin tưởng đây là một dự án phù hợp hơn với các giá trị của mình, thì đó có thể là lý do để gắn bó với Debian.

7. Debian có phần mềm hỗ trợ tuyệt vời

Định dạng DEB của Debian hiện là định dạng ứng dụng phổ biến nhất trong thế giới Linux. Mặc dù không phải tất cả các DEB hoạt động trên Ubuntu đều hoạt động trên Debian, nhưng rất có khả năng bạn sẽ tìm thấy DEB cho cả hai.

Định dạng DEB của Debian

Trước khi bắt đầu tìm kiếm phần mềm của bên thứ ba, Debian có một số kho phần mềm lớn nhất bạn sẽ tìm thấy.

8. Bạn có được phần mềm “gần” với nguồn

Debian không dựa trên bất kỳ bản phân phối Linux nào khác. Điều đó có nghĩa là phần mềm có sẵn trong kho của Debian được đóng gói riêng cho Debian.

Một số phần mềm Ubuntu có các tinh chỉnh, nhưng phần lớn giống như được phát hành trong Debian. Nếu bạn không muốn đối phó với việc tìm ra lỗi trong chuỗi xuất hiện, thì việc chạy Debian có thể giúp bạn tránh khỏi rắc rối.

9. Bạn có thể cài đặt phiên bản chỉ dành cho phần mềm miễn phí

Khi bạn cài đặt hầu hết các bản phân phối Linux, các đối tượng lớn nhị phân (blob) độc quyền đã đóng là một phần của kernel. Nếu có một máy tính không cần code như vậy để hoạt động, bạn có thể không muốn thêm các “hộp đen” không cần thiết này vào hệ điều hành của mình. Debian là bản phân phối Linux lớn nhất không cài đặt firmware này theo mặc định.

Bạn có thể cài đặt phiên bản chỉ dành cho phần mềm miễn phí

Điều tương tự cũng đúng với kho lưu trữ ứng dụng Debian. Nếu gắn với các tùy chọn mặc định, bạn sẽ không vô tình cài đặt bất kỳ mã độc quyền nào trên máy tính của mình. Đây là lý do tại sao Debian đóng vai trò là cơ sở cho một số bản phân phối Linux được chứng nhận bởi tổ chức phần mềm miễn phí, như Trisquel và PureOS.

10. Rất ít bản phân phối Linux đã tồn tại lâu như Debian

Debian đã xuất hiện từ năm 1993. Hàng trăm bản phân phối Linux đã đến và biến mất trong nhiều năm, nhưng Debian vẫn đứng vững trước thời gian.

11. Bạn không cần một kết nối Internet mạnh

Linux làm cho phần mềm miễn phí và có thể truy cập được, nhưng hầu hết các bản phân phối đều yêu cầu bạn có kết nối Internet tốt.

Debian cung cấp phiên bản DVD bao gồm nhiều phần mềm bạn có thể tải xuống từ kho lưu trữ. Bằng cách này, bạn có thể tải xuống Debian ở một nơi nào đó mà bạn có quyền truy cập Internet không giới hạn và thiết lập máy tính ở nhà hoặc văn phòng sau đó. Bạn cũng có thể mua đĩa CD hoặc DVD với giá thấp và mang theo bên mình.

12. Debian không ưu tiên đặc biệt cho môi trường desktop nào

Nhiều bản phân phối Linux chọn môi trường desktop ưa thích. Bạn có thể tự do thay đổi từ giao diện này sang giao diện khác, nhưng bạn không còn nhận được trải nghiệm được hỗ trợ nữa.

Debian không có bất kỳ ưu tiên đặc biệt nào. Mặc dù có giới hạn về số lượng có sẵn dưới dạng Live CD (đó là GNOME, KDE, LXDE, Xfce, Cinnamon và MATE), Debian không cung cấp cho những desktop này bất kỳ sự hỗ trợ hay ưu tiên nào hơn so với nhiều môi trường desktop khác có sẵn trong kho.

So sánh sự khác nhau giữa Debian và Ubuntu

Có thể thấy Debian và Ubuntu có khá nhiều điểm tương đồng: cả hai đều sử dụng hệ thống quản lý package APT, cài đặt thủ công bằng DEB, có cùng môi trường desktop mặc định (GNOME). Do đó giao diện và hầu hết các ứng dụng, tính năng mặc định của Debian và Ubuntu sẽ tương đối giống nhau.

So sánh sự khác biệt giữa Debian và Ubuntu

1. Chu kỳ phát hành

Đây chính là điểm khác biệt cơ bản giữa Debian và Ubuntu, đồng thời cũng là một tiêu chí quan trọng vì nhiều người dùng có nhu cầu cần được tiếp cận với các công nghệ và phiên bản mới thường xuyên.

Ubuntu có chu kỳ phát hành tương đối đơn giản: có hai phiên bản được phát hành hàng năm, và một phiên bản LTS (Hỗ trợ lâu dài) được cập nhật hai năm một lần, có tuổi thọ 5 năm kể từ ngày phát hành. Những bản phát hành này được đặt tên theo cấu trúc khá thú vị: Tính Từ + Tên động Vật. Chẳng hạn phiên bản mới nhất của Ubuntu có tên gọi là Focal Fossa.

Chu kỳ phát hành của Ubuntu Bionic Beaver

Mặt khác, Debian lại không có chu kỳ phát hành chính thức nào cả, nhưng chủ yếu là hai năm một lần. Các phiên bản được đặt tên dựa trên các nhân vật trong loạt phim Toy Story nổi tiếng. Chẳng hạn phiên bản gần đây nhất có tên là Buster.

Chu kỳ phát hành này có vẻ khá chậm đối với nhiều người dùng, tuy nhiên Debian vẫn cung cấp một bản phát hành thường xuyên là Debian Testing – phiên bản tương đối ổn định của Debian.

Ngoài ra, Debian cũng hỗ trợ bản Debian Unstable, được cập nhật thường xuyên hơn và đi kèm với nhiều tính năng mới nhất của hệ điều hành. Tuy nhiên, đúng theo tên gọi thì bản này thiếu đi sự ổn định và có thể hoạt động không thật sự hoàn hảo. Debian Unstable chủ yếu dành cho những người dùng muốn kiểm tra trước bản phát hành.

2. Độ ổn định

Như đã đề cập ở trên, chu kỳ phát hành của Ubuntu tương đối đều đặn, và các bản cũng có độ ổn định khá tốt và ít gặp lỗi hơn. Ubuntu phù hợp nhất với những người dùng cá nhân, và nếu chẳng may hệ thống gặp trục trặc thì cũng hạn chế việc lỗi lan rộng trên toàn bộ hệ thống.

So sánh độ ổn định giữa Deian và Ubuntu

Mặt khác, Debian nổi bật nhất với sự ổn định gần như là tuyệt đối. Nếu bạn không cần sử dụng một hệ thống được cập nhật thường xuyên mà hướng đến sự ổn định và nhất quán, thì Debian chắc chắn là một lựa chọn hợp lý. Do đó, hệ điều hành Debian được tin dùng nhiều hơn trong các server hay hệ thống lớn. Bên cạnh đó, ta cũng hoàn toàn có thể sử dụng bản Debian Testing nếu cần sử dụng nhiều tính năng mới nhất của hệ điều hành.

3. Phát triển

Debian là bản phân phối hoàn toàn hướng đến cộng đồng, được phát triển và bảo trì bởi các developer từ khắp nơi trên thế giới. Do đó, hệ điều hành này luôn đảm bảo được tính liên tục. Nếu có bất kỳ developer nào rời khỏi dự án thì vẫn sẽ có một người khác nhanh chóng thế chỗ để tiếp tục duy trì dự án. Bên cạnh đó, hệ điều hành Debian cũng hoàn toàn miễn phí và được kiểm soát tập trung. Đến đây chắc bạn đọc cũng dễ hiểu vì sao Debian lại không ấn định một chu kỳ phát hành chính thức nào.

Khác biệt giữa Debian và Ubuntu

Ngược lại, Ubuntu được phát triển và duy trì bởi một công ty riêng là Canonical. Vì vậy, Ubuntu có chu kỳ phát hành cố định, có hệ thống hỗ trợ chính thức và hỗ trợ nhiều phần mềm/phần cứng chuyên dụng. Tuy nhiên, cũng vì được quản lý bởi công ty nên Ubuntu hoàn toàn có thể “biến mất” vào một ngày nào đó.

Vì vậy, Linux Mint cũng đã bắt đầu triển khai một dự án song song với tên gọi LMDE (Linux Mint Debian Edition), được xây dựng dựa trên Debian.

4. Repository phần mềm

Ubuntu có một kho lưu trữ phần mềm khá phong phú, chủ yếu nhờ vào sự phổ biến của hệ điều hành này. Ngoài ra, Ubuntu cũng có tính năng PPA (Kho lưu trữ cá nhân), cho phép thêm repository bổ sung vào hệ thống của người dùng. Rất nhiều nhà quản lý dự án sử dụng PPA để người dùng có thể cài đặt các phần mềm của mình.

Bên cạnh đó, Canonical cũng đang bắt đầu triển khai Snapcraft, có vai trò như một nền tảng cài đặt và xuất bản ứng dụng trung tâm cho các bản phân phối của Linux. Theo lý thuyết thì Snapcraft hỗ trợ mọi bản phân phối Linux, nhưng hiện chỉ hoạt động tốt nhất trên các bản phân phối dựa trên Ubuntu.

Đặc biệt hơn, Ubuntu còn cung cấp nhiều phần mềm độc quyền trong các repository, bao gồm cả các driver phần cứng của công ty. Việc này giúp bổ sung thêm nhiều tính năng và bổ trợ phần cứng, tuy nhiên phần lớn người dùng không quan tâm đến các phần mềm độc quyền này.

Kho lưu trữ phần mềm của Ubuntu

Mặt khác, Debian chỉ có các phần mềm miễn phí và mã nguồn mở trong repository. Các phần mềm này có thể xem là “đủ dùng” cho hầu hết những người dùng cá nhân. Ngoài ra, ta cũng hoàn toàn có thể thể repository chứa phần mềm độc quyền nếu cần.

5. Hiệu suất hệ thống

Cả Debian và Ubuntu đều hoạt động tốt và linh hoạt trên hầu hết các phần cứng. Tuy nhiên, Ubuntu đi kèm với nhiều phần mềm và tính năng hơn, còn Debian thì chỉ cài đặt sẵn một vài phần mềm cần thiết.

Vì vậy, Debian tối giản và có hiệu năng nhỉnh hơn so với Ubuntu. Người dùng Ubuntu vẫn có thể uninstall bớt các phần mềm không cần thiết để cải thiện hiệu năng hệ thống, nhưng cần phải hiểu rõ vai trò của từng phần mềm để tránh các hậu quả không mong muốn.

Sự khác biệt giữa Debian và Ubuntu

6. Gaming

Các gamer thường phải tiếp cận với các driver, phần mềm và phần cứng mới nhất, được cập nhật thường xuyên – và sự lựa chọn lý tưởng nhất chắc chắn là Ubuntu. Mặc dù Debian vẫn có thể đáp ứng các nhu cầu này, nhưng rủi ro vẫn có thể xảy ra. Mặt khác, Ubuntu hỗ trợ nhiều package độc quyền đi kèm với các driver đồ họa cần thiết cho gaming.

Chơi game trên Ubuntu

Ngoài ra, các gamer dường như cũng đã quen thuộc với Ubuntu hay các bản phân phối khác như Pop!_OS, với khả năng hỗ trợ phần cứng và phần mềm vô cùng xuất sắc.

7. Cài đặt

Debian sử dụng Debian Installer (dựa trên nCurses) để cài đặt hệ thống, còn Ubuntu thì sử dụng công cụ Ubiquity. Cả hai đều cung cấp giao diện đồ họa trực quan, nhưng Debian có nhiều tùy chọn hơn so với trình cài đặt của Ubuntu. Ngoài ra thì cả hai công cụ đều hỗ trợ nhiều tài liệu hướng dẫn chi tiết trên internet.

Giao diện cài đặt Debian

8. Mục đích sử dụng

Bên cạnh việc phân tích sự khác nhau giữa Debian và Ubuntu, người dùng vẫn nên hiểu rõ được mục đích sử dụng của từng bản phân phối vì mỗi hệ điều hành của Linux đều nhắm đến một số đối tượng người dùng nhất định.

Điểm khác nhau giữa Debian và Ubuntu

Trước hết, Ubuntu là bản phân phối khá đa dạng, phù hợp với nhiều mục đích sử dụng khác nhau. Ubuntu hỗ trợ nhiều phần mềm cho developer, gamer, designer hay là cả những người dùng với nhu cầu sử dụng đơn giản như đọc báo, xem phim,… Ngoài ra, Ubuntu cũng có thể dễ dàng được tùy chỉnh để phù hợp với nhiều nhu cầu khác nhau.

Mặc dù Debian cũng có thể được tùy chỉnh tùy theo từng đối tượng, nhưng bản phân phối này vẫn chủ yếu tập trung vào một vài nhóm người dùng đặc thù. Cụ thể, Debian đặc biệt phổ biến đối với các developer, chủ yếu nhờ vào nền tảng vô cùng ổn định của mình. Tuy nhiên Debian lại tương đối khó sử dụng đối với những người mới bắt đầu.

9. Môi trường desktop

Ngoài những yếu tố trên, Debian và Ubuntu còn khác nhau ở môi trường desktop. Debian cung cấp khá nhiều tùy chọn môi trường desktop (DE) cho người dùng. Các DE được cung cấp là GNOME, Cinnamon, Xfce, KDE, MATE, LXDE, LXQt và “Standard” – bản Debian nhưng không có giao diện đồ họa. DE mặc định của Debian hiện là GNOME.

Bên cạnh bản Standard, người dùng vẫn hoàn toàn có thể cài đặt bất kỳ DE nào không có trong danh sách chính thức.

Thay vì cung cấp nhiều DE cho cùng một bản phân phối, Ubuntu có nhiều tên khác nhau cho từng DE. Chẳng hạn, Ubuntu với KDE được gọi là Kubuntu, Ubuntu với Xfce được gọi là Xubuntu.

Debian cung cấp khá nhiều tùy chọn môi trường desktop (DE) cho người dùng

Qua bài viết “Debian Là gì? Full Kiến Thức Về Hệ Điều Hành Debain Từ A-Z”, thuevpsgiare.vn hy vọng rằng bạn đã hiểu rõ hệ điều hành Debian là gì, tổng quan về hệ điều hành này cũng như lý do tại sao nên chọn hệ điều hành Debain. Đồng thời, nắm được sự khác nhau giữa Debian và Ubuntu. Nếu các bạn có thắc mắc gì về VPS, bạn có thể liên hệ thuevpsgiare.vn để được hỗ trợ và tư vấn miễn phí nhé!