Hệ điều hành CentOS là một trong những hệ điều hành mã nguồn mở phổ biến dựa trên mã nguồn của Red Hat Enterprise Linux (RHEL). Được phát triển và duy trì bởi cộng đồng, hệ điều hành CentOS đã trở thành sự lựa chọn ưa thích của nhiều tổ chức và cá nhân trên toàn thế giới.
Trong bài viết Centos là gì? Thông tin cơ bản & hướng dẫn cài đặt, chúng ta sẽ tìm hiểu về CentOS, những thông tin cơ bản, thế mạnh của CentOS. Qua đó, so sánh điểm khác biệt bữa CentOS và Ubuntu, hướng dẫn cài đặt CentOS trên máy tính của bạn. Bài viết sẽ giới thiệu cho bạn một số lệnh CentOS cơ bản và một vài câu hỏi thường gặp liên quan hệ điều hành CentOS mà bạn nên biết.
Giới thiệu chung về CentOS
1. CentOS là gì?
CentOS là một hệ điều hành miễn phí được xây dựng và phát triển dựa trên hệ điều hành mã nguồn mở Linux. CentOS là chữ viết tắt của Community Enterprise Operating System. Hệ điều hành CentOS ra mắt công chúng vào tháng 5 năm 2004 và được phát triển dựa trên bản phân phối của Red Hat Enterprise Linux (RHEL).
2. Các phiên bản của CentOS
Bạn sẽ hiểu hơn về quá trình hình thành, phát triển khi nắm được các phiên bản của hệ điều hành CentOS là gì. Tổng quan chung, version đã đánh số và chia làm hai phần:
- Phiên bản chính
- Phiên bản nhỏ
Tương ứng với đó là những lần cập nhật của RHEL.
Ví dụ như: CentOS 4.4 được tạo ra từ RHEL 4, update 4.
Kể từ CentOS 7.0, các phiên bản cập nhật sẽ bổ sung thêm một dãy số cho biết ngày tháng phát hành. Chẳng hạn, CentOS 7.0-1406 nghĩa là đã ra mắt vào tháng 6/2014. Cập nhật mới nhất đến thời điểm hiện tại là version 7.4, phát hành ngày 13/9/2017.
Các thông tin cơ bản về CentOS
Hình thức cập nhật hệ thống CentOS: Thông qua câu lệnh Yum .
Mã nguồn mà CentOS sử dụng là mã nguồn mở tương tự Red Hat. CentOS có thể tương thích hoàn toàn với các phần mềm chạy trên Red Hat. Đặc biệt là với các phiên bản CentOS 5.0 trở về sau. Người dùng CentOS có thể nhờ đến sự hỗ trợ kỹ thuật của cộng đồng lập trình thông qua các kênh social như: diễn đàn, chat room hoặc list chính thức,…
Tuy nhiên, hệ điều hành CentOS chỉ hỗ trợ các kiến trúc x86 (kiến trúc tập lệnh được xây dựng dựa trên bộ vi xử lý 8086 của Intel). Cụ thể là:
- Kiến trúc tập lệnh x86 32 bit
- Kiến trúc tập lệnh x86-64 (hay còn gọi là x64, AMD64 hoặc Intel64)
1. Lịch sử hình thành và phát triển của CentOS
Nhắc đến lịch sử hình thành và phát triển của hệ điều hành CentOS, chúng ta nhất định phải biết về Tao Linux. Tạo Linux là một bản sao của hệ điều hành RHEL. Vào tháng 6 năm 2006, David Parsley – Cha đẻ của Tao Linux tuyên bố sẽ dừng dự án này vô thời hạn. Trong lúc đó, sau 2 năm xây dựng, CentOS lại đang trên đà phát triển. Hầu hết người dùng Tao Linux đều quyết định chuyển sang CentOS bằng câu lệnh “Yum”.
Vẫn đang tiếp tục phát triển cho đến tháng 7 năm 2009, CentOS đột ngột thông báo người sáng lập của hệ điều hành này – Lance Davis đã mất tích trong suốt năm 2008 trong khi vẫn đang giữ tên miền đăng ký của CentOS và tài khoản Paypal. Sự kiện này khiến hoạt động của CentOS tạm thời bị gián đoạn. Đến tháng 8 năm 2009, nhóm CentOS bất ngờ đưa ra thông báo rằng đã liên lạc thành công với Lance Davis và nhận lại được tên miền centos.info, centos.org.
Đến tháng 7 năm 2010, hệ điều hành CentOS chính thức trở lại “đường đua”. CentOS sau đó trở thành bản phân phối Linux phổ biến nhất. Nó chiếm khoảng 30% trong tổng số tất cả các server Linux trên thế giới.
Tháng 1 năm 2014, Red Hat đưa ra tuyên bố rằng sẽ tài trợ cho CentOS để tạo ra môi trường lập trình tốt nhất cho các nhà phát triển mã code. Kể từ đó, Red Hat chính thức trở thành đơn vị sở hữu CentOS.
2. Đối tượng sử dụng CentOS là gì?
Khi ta tìm hiểu về hệ điều hành CentOS, ta có thể thấy đây là một hệ điều hành tuyệt vời cho các máy chủ Linux cao cấp. Hơn nữa, nó là một sự lựa chọn tuyệt vời cho những người đang tìm kiếm một giải pháp thay thế miễn phí cho RHEL. CentOS cũng được thiết kế để phát triển máy chủ. Ngoài ra, mạng cũng sẽ rất mạnh và ổn định nếu bạn sử dụng CentOS để học hoặc thực hiện các tác vụ liên quan đến lập trình.
3. Kiến trúc của CentOS
Thông qua việc tìm hiểu về hệ điều hành CentOS, người ta nhận thấy nó cũng giống như bất kỳ bản phân phối dựa trên Linux nào khác. Đều tuân thủ theo cùng một kiến trúc và chỉ hỗ trợ kiến trúc x86-64. Tức là nó tương thích với cả máy 32 bit và 64 bit. Vậy kiến trúc của CentOS là gì?
- Phần cứng hoặc thiết bị vật lý nằm ở lớp dưới cùng. Ví dụ: bộ lưu trữ, máy tính và thiết bị mạng.
- Kernel là thành phần cốt lõi của hệ điều hành nằm ở phía trên. Nó cũng là thành phần tương tác trực tiếp với phần cứng.
- Shell nằm phía trên Kernel và đóng vai trò là giao diện giữa người dùng và Kernel.
- Trên cùng là lớp ứng dụng, tương tác với shell và kernel để hoàn thành tác vụ do người dùng xác định. Trình duyệt web, trình duyệt file, phiên bản văn bản, trình phát đa phương tiện và những ứng dụng khác đều có sẵn.
Thế mạnh của CentOS là gì?
Không phải ngẫu nhiên mà hệ điều hành CentOS được giới IT đánh giá rất cao. Hệ điều hành này chính là một trong những bản phân phối Linux được sử dụng rộng rãi nhất hiện nay trên thế giới. Dưới đây là một số ưu điểm nổi bật của CentOS:
- Ổn định và bảo mật: Vì được phát triển và cập nhật thường xuyên nên tính ổn định và bảo mật của hệ điều hành này luôn được đảm bảo. Các bản vá lỗi và bảo mật mới nhất liên tục được hỗ trợ giúp đảm bảo an toàn cho hệ thống sử dụng.
- Độ tin cậy cao và miễn phí: CentOS là một hệ điều hành có độ tin cậy cao và được hỗ trợ lâu dài nhưng hoàn toàn miễn phí với mã nguồn mở. Nhờ vậy mà người dùng có thể sử dụng và phân phối mà không cần trả bất kỳ khoản phí nào.
- Tương thích tuyệt đối với RHEL: Hệ điều hành này cũng tương thích hoàn toàn với Red Hat Enterprise Linux (RHEL), cho phép bạn sử dụng các ứng dụng và công cụ được phát triển cho RHEL trên CentOS mà không gặp bất kỳ vấn đề nào. CentOS hỗ trợ nhiều nền tảng phần cứng có thể dùng nhiều loại máy tính và thiết bị khác nhau.
- Được hỗ trợ nhanh chóng: Khi sử dụng CentOS, nếu gặp vấn đề sẽ nhanh chóng nhận được sự hỗ trợ kỹ thuật của các chuyên viên từ diễn đàn hoặc cộng đồng người sử dụng.
So sánh hai hệ điều hành CentOS và Ubuntu
Ubuntu | CentOS |
Dựa trên Debian | Dựa trên cơ sở |
Cập nhật thường xuyên | Ít cập nhật |
Không hỗ trợ cPanel (có giải pháp thay thế) | Hỗ trợ cPanel / WHM |
Cộng đồng người dùng và nhà phát triển lớn | Cộng đồng người dùng và nhà phát triển nhỏ hơn |
Có trợ giúp có sẵn dưới dạng hướng dẫn và hoàn toàn miễn phí | Trợ giúp ít hơn |
Dễ dàng tìm hiểu cho người mới bắt đầu | Khó học hơn cho người mới bắt đầu vì không có nhiều bản phân phối được phát hành bởi RHEL |
Các gói .deb được cài đặt bằng trình quản lý gói apt-get | Các gói .rpm được cài đặt bằng trình quản lý gói yum |
Xét trong bảng điều khiển, CentOS có ưu thế hơn so với Ubuntu. Hệ điều hành CentOS cung cấp môi trường tương thích cao và cực kỳ thích hợp cho hoạt động chạy máy chủ doanh nghiệp lẫn cung cấp dịch vụ cho thuê máy chủ, web hosting.
Nhìn chung, cả hệ điều hành CentOS lẫn Ubuntu đều có những ưu và nhược điểm nhất định. Tuy nhiên, nếu là người mới sử dụng thì bạn nên chọn Ubuntu. Ubuntu đơn giản và có thể nhận được nhiều sự hỗ trợ hơn từ cộng đồng lập trình. Sau đó, khi đã có sự hiểu biết nhất định về công nghệ và muốn sử dụng hệ điều hành cao cấp hơn cho máy chủ doanh nghiệp, nhất là cải thiện tính bảo mật thì CentOS là một sự lựa chọn tốt nhất dành cho bạn.
Cách cài đặt hệ điều hành CentOS
1. Cài đặt CentOS cơ bản
Đầu tiên tải phiên bản CentOS mới nhất về hiện nay là CentOS 8 có file ISO tiến hành burn ra đĩa.
Tạo máy ảo hoặc đưa đĩa vào ổ đĩa của máy cần cài. Tùy thuộc vào nhu cầu bạn cài CentOS cho máy chủ ảo hay máy tính cá nhân.
Khởi động máy và chọn boot vào CentOS. Lựa chọn dòng Install CentOS Linux 8.0.1905
Chọn ngôn ngữ cho hệ điều hành.
Chọn ổ cứng để cài CentOS trong Installation Destination.
Sau khi chọn Done, ta sẽ quay về giao diện tiếp và chọn mục Software Selection để lựa chọn chế độ không dùng GUI.
Chọn chế độ Minimal Install để không sử dụng GUI cho hệ điều hành sau này. Sau đó chọn Done.
Nên chọn timezone chuẩn với giờ Việt Nam để dễ sử dụng hơn
Chọn Network & Host Name để cấu hình IP và hostname.
Ta sẽ có giao diện chọn hostname và IP bên dưới. Ta click vào nút OFF để máy có kết nối về network.
Sau đó nhập hostame tùy thích và chọn Apply.
Chọn mục Configure để cấu hình card mạng ở chế độ start cùng OS.
Chọn tab Genaral và tích vào nút Automaticaly Connect to this network when it is avaible
Sau khi về menu chính, ta chọn Begin Instalation để thực hiện cài đặt.
Sau đó nhập mật khẩu cho tài khoản root. Lưu ý ghi nhớ mật khẩu này để sử dụng sau này.
Chọn nút Reboot để máy khởi động lại. Bắt đầu đăng nhập vào OS với tài khoản root và mật khẩu nhập trước đó.
Đăng nhập vào máy sau khi cài: Sau khi cài xong, máy sẽ khởi động lại và xuất hiện giao diện để ta nhập tài khoản & mật khẩu.
Giao diện để nhập tài khoản & mật khẩuNhập tài khoản root và mật khẩu.
Sau khi nhập thành công, kiểm tra IP và kernel của máy CentOS 8 bằng các lệnh ip a để biết IP và uname -rms để biết phiên bản kerenl
Tới đây, ta đã kết thúc việc cài CentOS. Hãy sử dụng các phần mềm SSH khác để truy cập vào máy CentOS 8 để kiểm tra thêm. SSH viết đầy đủ là Secure Shell, đây là một giao thức hỗ trợ các nhà quản trị mạng truy cập vào máy chủ từ xa thông qua mạng internet không bảo mật. Ngoài ra, SSH còn cung cấp các bộ tiện ích phục vụ phát triển chính giao thức SSH.
SSH tạo ra cơ chế xác thực qua mật khẩu mạnh, hình thành mối liên kết giao tiếp dữ liệu mã hóa ra giữa hai máy qua môi trường internet. Ngày nay giao thức SSH được giấy quản trị mạng sử dụng phổ biến trong quá trình quản lý, điều chỉnh ứng dụng từ xa. Nó cho phép vị tự đăng nhập vào mạng máy tính và thực hiện một số tác vụ cơ bản như dịch chuyển file.
2. Cài đặt CentOS trên Linux
Để cài đặt hệ điều hành CentOS, bạn cần thực hiện các bước sau:
- Bước 1: Kiểm tra phiên bản CentOS phát hành hiện tại. Cú pháp kiểm tra: # cat /etc/redhat-release .
- Bước 2: Kiểm tra các bản cập nhật của CentOS. Cú pháp kiểm tra: # yum check-update .
- Bước 3: Nếu cảm thấy hài lòng với bản cập nhật, bạn có thể tiến hành cài đặt nó bằng câu lệnh: #yum update .
- Bước 4: Bạn sẽ nhận được thông tin về các package, download size. Chọn Y và nhấn Enter để cài đặt cập nhật.
- Bước 5:Sau khi cài đặt hoàn tất, khởi động lại máy với câu lệnh: #reboot .
- Bước 6: Nếu hệ thống không thể khởi động với phiên bản của hệ điều hành CentOS mới, bạn phải khởi động hạt nhân cũ rồi sau đó tiếp tục cài đặt lại phiên bản mới.
Cách sử dụng CentOS
Sau khi tìm hiểu hệ điều hành CentOS là gì, ai cũng mong muốn biết cách khai thác nhanh chóng. Đối với hệ điều hành này, bạn dễ dàng thao tác những kỹ thuật sau:
- Bước đầu tiên chính là tải xuống từ centos.org và cài đặt trên máy tính.
- Nếu đang sử dụng hệ điều hành Windows, bạn có thể cài đặt một số trình ảo hóa như Virtualbox. Sau đó, hãy tiến hành thiết lập hệ điều hành CentOS trên đó.
- Để khám phá mọi tính năng, bạn nên đăng ký một số khóa học được chứng nhận từ Red Hat Inc.
- Trong quá trình sử dụng, người dùng dễ thấy bản cập nhật Linux mới luôn có những bổ sung. Qua đó đảm bảo các vấn đề trong version được khắc phục, đem tới trải nghiệm tuyệt vời nhất.
Một số lệnh CentOS cơ bản
Đây là một tập hợp các lệnh sẽ giúp bạn làm việc:
- ls – Liệt kê ra nội dung thư mục
- cd – Thay đổi thư mục hoặc điều hướng đến một thư mục khác với thư mục hiện tại.
- mv – Di chuyển một file từ một thư mục đến một vị trí khác hoặc cũng để đổi tên một file.
- man – Lấy hướng dẫn sử dụng về bất kỳ lệnh nào khác sẽ được sử dụng trong Hệ điều hành.
- mkdir – Tạo các thư mục mới (và cả thư mục con).
- rmdir – Xóa thư mục. Việc thêm rf sẽ loại bỏ đệ quy các file và thư mục trong thư mục được đề cập.
- touch – Tạo một file trống.
- rm – Giống như rmdir xóa các thư mục, rm xóa các file.
- locate – Lệnh này sẽ giúp bạn xác định vị trí một file trong toàn bộ lưu trữ.
- clear – Xóa màn hình terminal.
- sudo yum update – Cập nhật tất cả các gói đã cài đặt.
- sudo yum install <package name> – Cài đặt gói được đề cập.
Ta có thể viết tập hợp các lệnh theo một chuỗi các nhiệm vụ sẽ được thực hiện trong một file có phần mở rộng . sh và thực thi tất cả chúng cùng một lúc bằng cách chạy file .sh (được gọi là ‘shell script’) bằng cách sử dụng lệnh sh <filename> .sh
Câu hỏi thường gặp liên quan hệ điều hành CentOS
Dù đã được tìm hiểu CentOS là gì cùng hướng dẫn cài đặt, vẫn khó tránh khỏi những thắc mắc liên quan. Dưới đây là phần tổng hợp câu hỏi thường thấy cùng phương hướng giải quyết.
1. Cài PHP 7.x cho CentOS 7 như thế nào?
PHP là một thành phần thiết yếu trong xây dựng website. Bạn đang có nhu cầu cài đặt PHP 7.x trên CentOS 7 hay nâng cấp từ phiên bản cũ lên? Nếu đúng như vậy, dưới đây là những bước thực hiện dành cho bạn:
- Cài Remi repository cho PHP.
- Thiết lập các gói PHP bổ sung.
- Cấu hình lại server nhằm đảm bảo sự tương thích với PHP.
Đó là tổng quan các bước giúp trả lời quy trình cài PHP 7.x cho CentOS là gì. Với định hướng này, người dùng dễ đi sâu vào thao tác cụ thể hơn.
2. Đổi port SSH cho server Linux CentOS 7 bằng cách nào?
Thao tác thực hiện khi muốn đổi port SSH cho server Linux CentOS là gì? Đây là câu hỏi dễ thấy khi tìm cách bảo mật cơ bản để chống lại những cuộc tấn công Brute force attack.
Muốn tiến hành, bạn chạy lệnh “sudo nano /etc/ssh/sshd_config”. Sau đó, hãy tìm và đổi cổng 22 thành port bạn mong muốn.
3. Cài đặt VPS Script trên CentOS 7
Mục đích cài đặt VPS Script trên CentOS là gì? Qua đó, bạn có thể thực hiện được rất nhiều câu lệnh một cách dễ dàng hơn.
Để bắt đầu, bạn truy cập SSH và chạy lệnh “curl -sO https://tinovps.com/vps-install && sh tinovps-install”. Chỉ cần như vậy là bạn đã hoàn tất, sẵn sàng khai thác tính năng.
Trong bài viết “Centos là gì? Thông tin cơ bản & hướng dẫn cài đặt”, chúng ta đã tìm hiểu những thông tin cơ bản, thế mạnh của CentOS. Nhận biết được những điểm khác biệt giữa CentOS và Ubuntu, một số lệnh CentOS cơ bản và một vài câu hỏi thường gặp liên quan hệ điều hành CentOS mà bạn nên biết.
Ngoài ra, hướng dẫn cài đặt CentOS cũng đã được trình bày, giúp bạn khởi đầu với hệ điều hành này một cách dễ dàng. Nhớ rằng, CentOS mang đến sự tự do và linh hoạt, cho phép bạn tùy chỉnh và điều chỉnh hệ thống theo nhu cầu cụ thể của bạn. Nếu còn vấn đề gì thắc mắc, hãy liên hệ thuevpsgiare.vn, chúng tôi sẽ tư vấn và hỗ trợ nhiệt tình.